Deutsche Reichstagsakten, Jüngere Reihe. Reichstagsakten unter Kaiser Karl V., XI. Band. Der Reichstag zu Regensburg 1541 bearbeitet von Albrecht P. Luttenberger, für den Druck vorbereitet von Christiane Neerfeld

A  Wien HHStA, MEA RTA 7 Konv. II, fol. 369r–369v (Kop.).

B  koll. Berlin GStAPK, I. HA Rep. 10 Nr. B 2 Fasz. B, fol. 58r–59r (Kop.).

C  koll. Berlin GStAPK, I. HA Rep. 13 Nr. 4–5a Fasz. 9, fol. 98v–99r (Kop.); ÜS fol. 98v: Responsum principum electorum.

D  koll. Hannover NLA, Hild. 1 Nr. 78, fol. 144v–145r (Kop.).

Druck: Ganzer/Zur Mühlen, Akten, Bd. 3,2, Nr. 231 , S, 708; Ehses, Conc. Trid. Bd. IV, Nr. 155, S. 202; Walch, Bd. 17, Nr. 1401, Sp. 763–764 (dt. Übersetzung); Corp. Reform. IV, Nr. 2341, Sp. 601–602.

Reverendissimi et illustrissimi domini sacri Romani imperii electores aliique principes et status ex scripto reverendissimae dominationis vestrae eisdem oblato intellexerunt reverendissimam dominationem vestram petere, quod iidem principes et status ex determinatione recessus huius imperialis conventus, qua tractarunt, ut, si concilium universale celebrari non posset, tunc controversiae fidei ad concilium nationale remittantur, illam additionem de concilio nationali omnino tollerent, cum perspicuum sit in nationali concilio nullo pacto posse determinari controversias fidei et, quicquid ibi determinaretur, esset nullum etc., prout haec omnia in praetacto reverendissimae dominationis vestrae scripto plenius continentur et explicantur. Ad quae praefati principes et status imperii respondent reverendissimam dominationem vestram promovendo et sanctissimum dominum nostrum papam indicendo et citra ulteriorem procrastinationem celebrando concilium universale facilime praecavere posse, ne subortas fidei et religionis nostrae controversias in concilio nationali tractari aut determinari oporteat, id quod omnes huius imperii status plurimum optant et obnixe rogant. Sin autem concilium universale totiens pollicitum et iam a reverendissima dominatione vestra iterum promissum per sedem apostolicam ad effectum suum non fuerit deductum, evidens profecto huius imperii et praesertim nationis Germanicae necessitas expostulat controversias istas in religione nostra excitatas in concilio nationali aut, si ne hoc quidem congregari poterit, in alio imperiali conventu praesente tum et negotium dirigente aliquo legato sedis apostolicae sufficientibus ad hoc eiusdem sedis apostolicae facultatibus suffulto concordari ac diffiniri, ut enim in tot tantisque opinionum varietatibus haerere nedum periculosum, sed etiam intolerabile foret, ita e contra praedicti principes ac status nihil vehementius exoptant qu[am] illas controversias legitimo et debito modo ad catholicam concordiam redigi, non diffidentes, quin reverendissima dominatio vestra eam ad rem suum quoque promotionis auxilium sit collatura et sanctissimus dominus noster pro debito pastoralis officii sui auctoritatem suam interponere non sit recusaturus2.

Anmerkungen

1
 Zur Datierung vgl. auch die Kopie Duisburg LAV NRW R, Jülich-Berg II 2271, fol. 428v–429r, AV fol. 428v: 26. Julij 1541. Auch in der Überlieferung Wien HHStA, RK RTA 6, unfol. (Kop.) ist die ständische Antwort auf den 26. Juli 1541 datiert.
2
 Vgl. Contarini an Farnese, Regensburg, 1541 Juli 26, Schultze, Actenstücke, T. I, Nr. 13, S. 183–184, hier S. 183.